Giełda papierów wartościowych jest rynkiem regulowanym, czyli miejscem w którym zawiera się transakcje kupna i sprzedaży, w tym przypadku instrumentów finansowych. Są to głównie papiery wartościowe, czyli akcje i obligacje, a także instrumenty pochodne, czyli takie których wartość uzależniona jest od instrumentu bazowego (np. kursu akcji czy wartości indeksu giełdowego). Takimi instrumentami pochodnymi są m.in. opcje, kontrakty i swapy.
Jednak co oznaczają te pojęcia? Poniżej zostało to po krótce wyjaśnione:
Akcja – To papier wartościowy, który potwierdza udział akcjonariusza (posiadacza akcji) w spółce. W pewnym stopniu akcjonariusz staje się współwłaścicielem spółki. Ma on m.in. prawo do dywidendy (części wypracowanego zysku przeznaczonej dla akcjonariuszy) której wielkość zależy od ilości akcji, czy też do udziału w podzielę majątku, jeśli spółka zostanie zlikwidowana.
Obligacja – To papier dłużny, który może być emitowany przez Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego czy też prywatne przedsiębiorstwa. Emitent takiej obligacji jest dłużnikiem obligatariusza, wobec którego zobowiązuje się do określonego świadczenia pieniężnego. Jest to jeden ze sposobów pozyskiwania kapitału.
Opcja – To pochodny instrument finansowy, dający prawo do zakupu (opcja „call”) lub sprzedaży (opcja „put”) instrumentu bazowego po ustalonej cenie (cenie wykonania).
Kontrakt – To pochodny instrument finansowy. Jest to umowa kupna/sprzedaży na podstawie której obie strony są zobowiązane do zawarcia ww. transakcji.
Swap – To pochodny instrument finansowy. Z ang. Swap, czyli zamiana, polega istotnie na wymianie przyszłych strumieni płatności.
Z początku może wydawać się to zawiłe, jednak po krótkim czasie zdobywania wiedzy temat staje się o wiele prostszy.
Jak jednak podejmować działania giełdowe?
Najprostszym sposobem jest założenie konta w domu maklerskim (mogą to zrobić wyłącznie pełnoletnie osoby). Wpłacając tam pieniądze możemy kupować akcje czy też inne instrumenty. Ostatnio często banki posiadają swoje domy maklerskie, gdzie można założyć specjalne rachunki inwestycyjne powiązane z kontem bankowym. Wybierając takie konto należy zwrócić uwagę na wysokość opłat oraz prowizji.
! PAMIĘTAJ – inwestując swoje pieniądze możesz ponieść stratę !
Pamiętaj również o tym, że od zysków kapitałowych należy zapłacić podatek w wysokości 19% (tzw. podatek Belki).
Jak firma może wejść na giełdę?
Przede wszystkim przedsiębiorstwo musi być spółką akcyjną. Jest to spółka kapitałowa, której kapitał zakładowy wynosi 100.000 zł. Posiada ona takie organy jak Zarząd, Rada nadzorcza i Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy (WZA). Jeśli spółka nie jest spółką akcyjną, nie zamyka to możliwości wejścia na giełdę – należy w tej sytuacji przekształcić ją w spółkę akcyjną bądź zawiązać spółkę akcyjną, wnosząc do niej majątek przedsiębiorstwa. Spółki akcyjne działają w różnych sektorach, począwszy na przemyśle spożywczym a skończywszy na przemyśle gier komputerowych.
Następnie spółka akcyjna musi przejść procedurę, która przygotuje ją na wejście na giełdę:
- WZA musi podjąć decyzję o dematerializacji akcji oraz ubiegać się o dopuszczenie akcji do obrotu. Spółka musi stworzyć prospekt emisyjny, współtworzony przez firmę inwestycyjną, biegłego rewidenta, często również z doradcą prawnym.
- Następnym etapem jest stworzenie oferty publicznej. Składają się na nią pre-marketing oferty, czyli przedstawienie danych o emitencie skierowane do inwestorów instytucjonalnych, oraz marketing oferty, podczas którego przedstawiciel zarządu prezentuje swoją spółkę. Jest ona o tyle ważna, że zakończona jest budowaniem księgi popytu, mówiącej o liczbie inwestorów, a co za tym idzie o cenie emisyjnej akcji.
- Kolejnym etapem jest złożenie do Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych (KDPW) dokumentów w celu rejestracji przedmiotowych papierów wartościowych. Należy również złożyć wniosek do GPW o dopuszczenie do obrotu giełdowego. Zarząd giełdy ma na to 14 dni.
Po tych krokach spółka może zadebiutować na giełdzie. Trzeba pamiętać, że spółka musi dopełnić obowiązków informacyjnych oraz stosować dobre praktyki gospodarcze.
Poprzez wejście na giełdę przedsiębiorstwo może zyskać łatwy dostęp do kapitału, poprawić płynność finansową, swój wizerunek oraz zwiększyć rozpoznawalność.
Świat finansów jest niezwykle ciekawy, jest swego rodzaju globalną siecią powiązań. Jest to również jeden ze sposobów na czasami znaczne, wzbogacenie się. Jednak pamiętaj – jak powiedział światowej znany inwestor Warren Buffet „Ryzyko bierze się z niewiedzy o tym, co robisz.”
