Lutowa sesja plenarna Parlamentu Europejskiego w Strasburgu odbyła się w cieniu narastających napięć geopolitycznych oraz dynamicznych wyzwań gospodarczych i społecznych. W dniach 10–13 lutego 2025 r. europosłowie debatowali nad dużą ilością kluczowych zagadnień – od relacji transatlantyckich, przez wsparcie dla Ukrainy, po kwestie ochrony zdrowia psychicznego młodych Europejczyków.
Sprawozdanie Europejskiego Banku Centralnego
Jednym z najważniejszych punktów lutowej sesji plenarnej Parlamentu Europejskiego było wysłuchanie i omówienie rocznego sprawozdania Europejskiego Banku Centralnego za 2024 rok. Europosłowie analizowali kierunki polityki pieniężnej prowadzonej przez EBC, sytuację strefy euro oraz wpływ decyzji banku centralnego na ogólną kondycję gospodarczą Unii Europejskiej.
Szefowa Europejskiego Banku Centralnego zwróciła uwagę na spadek inflacji w drugiej połowie 2024 roku, umiarkowane ożywienie gospodarcze oraz utrzymującą się niepewność geopolityczną jako główne czynniki kształtujące decyzje EBC. Parlament wezwał EBC do dalszej komunikacji z obywatelami oraz do większej transparentności w kontekście wsparcia transformacji energetycznej i cyfrowej. Zwrócono także uwagę na konieczność utrzymania równowagi między walką z inflacją a wsparciem dla inwestycji strategicznych.
Napięcia handlowe z USA: możliwa wojna celna
Dużą część obrad poświęcono rosnącym napięciom handlowym pomiędzy Unią Europejską a Stanami Zjednoczonymi. Po zapowiedziach Waszyngtonu dotyczących wprowadzenia nowych ceł na europejskie pojazdy elektryczne i produkty rolne, Parlament zaapelował do Komisji Europejskiej o zdecydowane działanie.
W dyskusji wielokrotnie podkreślano znaczenie dialogu transatlantyckiego, ale jednocześnie podnoszono konieczność ochrony unijnych interesów gospodarczych. Europosłowie wskazali, że ewentualna eskalacja konfliktu celnego mogłaby doprowadzić do osłabienia relacji z kluczowym partnerem, a także uderzyć w europejską produkcję, zwłaszcza w sektorze motoryzacyjnym i rolniczym. Komisja zadeklarowała gotowość do podjęcia rozmów na szczeblu WTO, jednocześnie wyrażając gotowość do ewentualnego użycia środków odwetowych.
Wsparcie dla Ukrainy i wystąpienie Rusłana Stefańczuka
Szczególnie emocjonalnym momentem sesji było wystąpienie przewodniczącego Rady Najwyższej Ukrainy Rusłana Stefańczuka, który zwrócił się do Parlamentu Europejskiego z podziękowaniami za dotychczasowe wsparcie i apelem o dalszą pomoc. Podkreślił, że jego marzeniem jest zdjęcie wojskowego munduru i ubranie garnituru. Przemówienie przypomniało europosłom o trwającym konflikcie zbrojnym, bardzo złej sytuacji humanitarnej i ogromnym znaczeniu europejskiej solidarności.
Parlament przyjął rezolucję potwierdzającą poparcie dla kontynuacji pomocy finansowej i wojskowej dla Ukrainy. W dokumencie zadeklarowano również poparcie dla rozpoczęcia formalnych negocjacji akcesyjnych z Ukrainą oraz dalsze sankcje wobec Federacji Rosyjskiej. Europosłowie apelowali do państw członkowskich o utrzymanie jedności w polityce wobec Kremla i przyspieszenie procesu integracji Ukrainy z UE.
Konsultacje nad Digital Services Act
W odpowiedzi na rozwój technologii sztucznej inteligencji i big data, Parlament Europejski konsultował z dziennikarzami i zaproszonymi gośćmi wdrażanie Digital Services Act. Przepisy te mają regulować wykorzystywanie danych cyfrowych, algorytmów oraz źródeł generatywnych w ramach jednolitego rynku cyfrowego.
Projekt ustawy zakłada większą przejrzystość działania platform internetowych, walkę z przerażającą ilością dezinformacji, ochronę prywatności użytkowników oraz zwiększenie odpowiedzialności dostawców usług cyfrowych.
Kryzys polityczny w Serbii
Wyraźnie zwrócono uwagę na sytuację polityczną w Serbii, która pogrążyła się w kryzysie po kontrowersyjnych wyborach lokalnych oraz katastrofie dworca w Nowym Sadzie. Europosłowie wyrazili głębokie zaniepokojenie doniesieniami o nieprawidłowościach wyborczych, naciskach na opozycję i ograniczeniach w funkcjonowaniu wolnych mediów. Niepokojąca była również walka z obywatelami, którzy wyszli na ulice, aby protestować przeciwko działaniom władz.
W przyjętej rezolucji Parlament wezwał władze Serbii do przywrócenia pełnej przejrzystości procesu wyborczego oraz poszanowania podstawowych wartości demokratycznych. Podkreślono, że kraj kandydujący do UE musi spełniać wysokie standardy rządów prawa, w przeciwnym razie proces akcesyjny może zostać spowolniony.
Ochrona MTS i MTK
Parlament jednogłośnie przyjął rezolucję wyrażającą pełne poparcie dla Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości (MTS) i Międzynarodowego Trybunału Karnego (MTK). Obie instytucje odgrywają kluczową rolę w ściganiu zbrodni wojennych, a ich niezależność była w ostatnich miesiącach wielokrotnie podważana przez niektóre państwa.
W obliczu śledztw dotyczących zbrodni popełnianych na terytorium Ukrainy, a także w kontekście konfliktu na Bliskim Wschodzie, europosłowie domagali się, aby wszystkie państwa członkowskie UE współpracowały z trybunałami. Podkreślono również znaczenie wspierania tych instytucji finansowo i politycznie.
Program prac Komisji Europejskiej na 2025 rok
Komisja Europejska przedstawiła podczas lutowego posiedzenia główne założenia programu prac Komisji Europejskiej na 2025 rok. Zapowiedziano koncentrację na wzmacnianiu konkurencyjności UE, rozwijaniu nowoczesnej polityki przemysłowej oraz podnoszeniu odporności społecznej i gospodarczej Wspólnoty. KE zapewniła także, że podejmie bardzo konkretne działania deregulacyjne, aby ulżyć europejskim przedsiębiorcom.
W planach znalazły się m.in. nowe inicjatywy dotyczące energetyki jądrowej, rozwoju technologii kwantowych, wykorzystania AI w usługach publicznych oraz poprawy sytuacji na rynku pracy. Komisja zamierza również dokonać rewizji projektu znanego jako Zielony Ład oraz zwiększyć inwestycje w strategiczne sektory gospodarki.
Sytuacja opozycji w Rosji
Śmierć Aleksieja Nawalnego cały czas pozostaje na ustach europejskich polityków. Europosłowie debatowali o stanie demokracji w Rosji i represjach wobec opozycji. W przyjętej rezolucji wyrażono solidarność z rosyjskim społeczeństwem obywatelskim i wezwano do zwiększenia wsparcia dla niezależnych mediów i organizacji działających poza granicami Rosji.
Podkreślono, że Unia Europejska nie może być bierna wobec pogłębiającego się autorytaryzmu w Rosji, szczególnie w kontekście trwającej agresji wobec Ukrainy. PE zaapelował o zwiększenie presji dyplomatycznej i kontynuację polityki sankcyjnej wobec reżimu Władimira Putina.
Kompas Konkurencyjności UE
Parlament przedyskutował pierwsze wyniki działania Kompasu Konkurencyjności, narzędzia wdrożonego przez Komisję Europejską w 2024 roku. Kompas ma na celu służyć ocenie, w jakim stopniu państwa członkowskie rozwijają swoje zdolności innowacyjne, cyfrowe i produkcyjne.
Dyskusja ujawniła różnice w podejściu europosłów – część z nich chwaliła Kompas Konkurencyjności za przejrzystość i możliwość monitorowania postępów, inni ostrzegali przed nadmiernym technokratyzmem i nieuwzględnianiem różnic strukturalnych między państwami UE.
Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży
Z należytą uwagą Parlament pochylił się nad problemem zdrowia psychicznego wśród dzieci i młodzieży. W ostatnich latach w UE odnotowano znaczący wzrost przypadków depresji, lęków i uzależnień cyfrowych, szczególnie wśród nastolatków.
Europosłowie domagali się stworzenia wspólnej strategii europejskiej w tej dziedzinie, obejmującej zarówno prewencję, jak i lepszy dostęp do pomocy psychologicznej. Sugerowano zwiększenie finansowania programów zdrowia psychicznego w szkołach oraz integrację specjalistycznych usług z systemami edukacji i opieki społecznej.
Umowa handlowa UE–Mercosur
Wróciła również kwestia wzbudzający wątpliwości umowy handlowej między Unią Europejskiej a krajami Mercosur. Chociaż Komisja Europejska wskazuje na potencjalne korzyści gospodarcze, europosłowie zwracali uwagę na możliwe skutki społeczne i środowiskowe, zwłaszcza w kontekście wylesiania Amazonii i nierówności konkurencyjnej wobec europejskich rolników, w tym także tych polskich.
Zdecydowano o przesunięciu decyzji o ratyfikacji umowy i kontynuacji negocjacji w sprawie dodatkowych zabezpieczeń ekologicznych i socjalnych.
Parlament wobec wyzwań współczesnej Europy
Sesja Parlamentu Europejskiego w lutym 2025 roku ukazała kompleksowość i skalę wyzwań, przed jakimi stoi cała Unia Europejska. Zaczynając od bezpieczeństwa geopolitycznego, kończąc na kondycji psychicznej młodych Europejczyków, od przyszłości gospodarczej po przestrzeganie wartości demokratycznych – europosłowie bardzo konkretnie podkreślali potrzebę zdecydowanego, zintegrowanego działania.
Parlament potwierdził swoją aktywną rolę jako forum dyskusji, refleksji i decyzji, wyznaczających kierunek dla całej wspólnoty europejskiej w 2025 roku.
