25 lipca 2023 r. w Sejmie Rzeczypospolitej Polskiej odbyło się posiedzenie połączonych dwóch zespołów parlamentarnych – Parlamentarnego Zespołu ds. Edukacji Przyszłości i Parlamentarnego Zespołu ds. Zdrowia Psychicznego Dzieci i Młodzieży.
Posiedzenie prowadzone było przez Posłankę Kingę Gajewską i Posłankę Martę Goblik. Na sali byli obecni zaproszeni goście, w tym m.in. Poseł Grzegorz Napieralski i Poseł Jarosław Wałęsa.
Niewątpliwie twarzą tego posiedzenia był Dominik Kuc, osoba z zarządu Fundacji GrowSpace. Ta fundacja 24 lipca 2023 r. podczas konferencji prasowej pod budynkiem Ministerstwa Edukacji i Nauki zaprezentowała raport, w którym policzyła psychologów i wakaty na ich stanowiskach w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych w całej Polsce.
Posiedzenie rozpoczęła Posłanka Marta Goblik. Po przedstawieniu wszystkich gości i krótkiej zapowiedzi tematyki spotkania głos zabrał Dominik Kuc, wskazując: „mamy środek wakacji, a temat edukacji jest dla nas wszystkich bardzo istotny”. Wraz z Fundacją GrowSpace zebrał bezpośrednio z samorządów terytorialnych dane dotyczące wsparcia psychologicznego na terenie szkół. Wysłano prawie 3 tysiące wniosków o dostęp do informacji publicznej z zapytaniem o stan arkuszy organizacyjnych na najbliższy rok szkolny. Na podstawie 91% odpowiedzi fundacja stworzyła raport o tym, ile tych etatów jest zaplanowanych, ile etatów obsadzonych i ile na ten moment jest wakatów. Liczby są zatrważające.
W szkole jest ponad 27% braków kadrowych wśród psychologów . W szkołach podstawowych i ponadpodstawowych etatów obsadzonych jest 6105, a samych wakatów aż 2295!
Dane dla całego kraju są jeszcze bardziej przerażające – jeden etat psychologa w szkole daje nam jednego specjalistę na 785 młodych osób! „To jest mało realne, żeby jeden etat (…) był w stanie zapewnić bezpieczeństwo uczniów”.
W Polsce mamy też wielu tzw. psychologów objazdowych, którzy każdego dnia są wśród innych uczniów, codziennie w innej szkole– w poniedziałek w jednej, we wtorek w drugiej, a w środę w trzeciej. „Wyobraźmy sobie taką sytuację jakby młoda osoba potrzebowała takiej pomocy w środę, a psycholog jest tylko w poniedziałek – co takiej osobie możemy powiedzieć?” – pyta Dominik Kuc.
Natomiast żadnego psychologa nie ma aż w 450 gminach – w takim razie do kogo młode osoby mogą się zwrócić z problemami?
Najgorzej wypadają trzy województwa – podkarpackie, lubuskie, zachodniopomorskie i podlaskie. To są punkty krytyczne!
,,Fizycznie mamy więcej wakatów niż etatów, co oznacza zapaść” – podsumowuje swoją wypowiedź członek zarządu GrowSpace.
Następnie głos zabrała Posłanka Kinga Gajewska, która podkreśliła: „to jest niezwykle budujące, że młodzi ludzie tak walecznie pomimo wielu przeciwności losu i trudności relacji z rządem tak zaciekle walczą o swoje prawa i prawa swoich kolegów i koleżanek”. Tym samym otworzona została dyskusja!
„Kryzys zdrowia nie wybiera dnia ani godziny, nie wybiera momentu, tej sytuacji nie da się przewidzieć, i w momencie, w którym młoda osoba zbiera w sobie siłę, aby pomóc sobie, zadbać o swoje zdrowie, tej pomocy nie uzyskuje w otoczeniu, w którym jest większość swojego życia” – mówi na posiedzeniu parlamentarnym Gabi Gładyszewska.
„Trzeba skupić się też na tym, co trzeba zrobić, żebyśmy przychodzili do tych psychologów. Może i osoby tutaj siedzące wiedzą, że to nie jest wstyd, ale to jesteśmy my, mała grupa mimo wszystko, bo masa osób w podstawówkach nie pójdzie (…). W podstawówce w wielu miejscach mówi się, że idą do psychologa/psycholożki za karę” – mówi reprezentantka Parlamentu Młodych RP Nina Katka.
Ola Stubi opowiada o trudnym przypadku: „Doświadczyłam sytuacji, w której młoda dziewczyna próbowała popełnić samobójstwo w szkole w czasie, kiedy ja tam byłam i psycholożka zamieniła z nią dwa słowa, wyszła z pracy i to ja z panią pedagog robiliśmy interwencję w ramach naszej możliwości dla przyjaciółek tej dziewczyny – to jest niedopuszczalne. Ja jako studentka wiem, że nie można w takiej sytuacji pozostawić uczniów w szkole, a ta kobieta pracuje w tym miejscu i postanowiła wyjść z pracy w tamtym momencie (…). Patrząc na to, jacy ludzie pracują w szkołach, jest mi bardzo trudno na to patrzeć”.
„To jest patologia w polskich szkołach, czyli przede wszystkim brak zaufania uczniów do całej kadry szkolnej. To, co dzieje się w polskich szkołach, to istna patologia (…). W większości przypadków uczniowie nie będą chcieli korzystać z pomocy psychologa, nawet jeśli jest on w szkole, bo to w większości przypadków może skończyć się tak, że to wyjdzie (…). Jeśli taka osoba szuka pomocy u psychologa, to powinna pozostać anonimowość i tutaj jest potrzeba mocnej zmiany, reformy” – mówi Poseł na Sejm Dzieci i Młodzieży Aleksander Siwulski.
Jednym z ostatnich przemawiających był Mateusz Pietrzak. „Wzrasta współczynnik depresji wśród młodzieży, (…) dlatego ta osoba jest kluczowa i musi być”. Jak mówi – ,,z nauczycielami mamy różne kontakty i dobrze o tym wiemy, ale z psychologiem musimy mieć dobry kontakt, bo ta osoba nie może nas zawieść w najważniejszej chwili”.
Niektóre młode osoby nie mają kompletnie zaufania do psychologa. Boją się, że problem, z którym się zgłoszą, nie zostanie zachowany w tajemnicy. Obawiają się, że po wyjściu z gabinetu wychowawcy, nauczyciele, koleżanki czy koledzy będą dopytywać „po co tam byłeś?”. My, młodzi, musimy uświadomić takim osobom, że chodzenie do psychologa to nie jest nic złego ani nie stanowi powodu do śmiechu. Młodzi ludzie nie mogą tłumić w sobie wszystkiego, co złe, bo jest to po prostu dla nich niezdrowe.
Będąc obecny na tym posiedzeniu, w wielu momentach nie mogłem uwierzyć w to, co tam słyszałem. To pokazuje, że trzeba w tym systemie dokonać zmian – zmian, zmian i zmian!
