Transformacja cyfrowa to proces, w którym gospodarki, organizacje i społeczeństwa wykorzystują technologie cyfrowe w celu zmiany swoich modeli i dostosowania się do zmieniających się warunków technologicznych/społecznych. Stała się ona w ostatnich latach jednym z głównych zagadnień polityki wielu państw.
Przemysł 4.0
Przemysł 4.0 (automatyzacja procesów przemysłowych), Internet (polegający między innymi na połączeniu sieciowym urządzeń codziennego użytku w celu przesyłania danych/sterowania) oraz sztuczna inteligencja, to tylko przykłady narzędzi rewolucjonizujących krajowe gospodarki, a także globalne rynki.
Przyglądając się wskaźnikowi DESI (ang. Digital Economy and Society Index – narzędzie opracowane przez Komisję Europejską, które służy do pomiaru i oceny rozwoju gospodarki cyfrowej i społeczeństwa informacyjnego w krajach Unii Europejskiej), widzimy, że na przestrzeni ostatnich lat mamy do czynienia ze wzrostem znaczenia technologii digitalowych w większości obszarów naszego życia.
Choć w przypadku Polski nie jest zauważalny progres rankingowy (według danych z 2022 r.- 24 miejsce w EU) i wciąż brakuje zintegrowanych rozwiązań technologicznych, to poczyniliśmy duży postęp w implementacji środków w dziedzinie e-administracji oraz cyfrowych usług publicznych, oferując szeroki wachlarz nowoczesnych rozwiązań, które skracają ścieżkę procedowania spraw urzędowych. Dzięki temu wykonaliśmy jeden z największych postępów względem wyniku z roku ubiegłego (w 2021 nasz ogólny wynik wynosił 37,3, natomiast w 2022 40,5). W tym też obszarze (e-administracji), na 2022 rok nasz wskaźnik przyjmuje zbliżone wartości do Niemiec, a spodziewać się możemy, że wdrożenie między innymi aplikacji mObywatel 2.0, może być impulsem do znalezienia się na wyższej pozycji.
Jednak czy powinniśmy wobec takich danych przyłożyć się do zwiększonej intensyfikacji procesu transformacyjnego, aby wyjść na Europejskie prowadzenie? Otóż odpowiedź jest z pewnością niejednoznaczna.
Indie w bardzo obrazowy sposób ukazują, że niedostosowanie i pewien brak strategii, najprawdopodobniej spowodował, że zbyt nagła transformacja cyfrowa pogłębiła rozwarstwienie społeczne. Poskutkowało to nierównością w dochodach społeczeństwa, ale ta korelacja nie została jeszcze potwierdzona badaniami eksperckimi. Aktualnie wskaźniki Giniego będący miarą nierówności dochodowych wynosi w Indiach 35,7%, a wskaźnik HDI, będący miarą rozwoju społeczno-ekonomicznego, ma tendencję malejącą np. o 1,4% względem roku poprzedniego (2023). Jedynie wąskie grono podmiotów (np.Tata Consultancy Services (TCS), Amazon, Infosys, Wipro), na tym skorzystało, osiągając niebanalne zyski, o czym dowiadujemy się od tamtejszych, niezależnych komentatorów życia publicznego. Jest to szczególnie niebezpieczne, ponieważ w konsekwencji może doprowadzić do biedy, sprzyjającej rozwojowi wielu patologii gospodarczych. Według OECD (raportu Gro-wing Unequal) w 30 krajach członkowskich, 10% najbogatszych obywateli ma zarobki wyższe od tych osiąganych przez 10% najbiedniejszych.
Bezpieczna i odpowiedzialna transformacja cyfrowa
Odpowiedzialna transformacja cyfrowa, oznacza przygotowanie do niej obywateli – zapewnienie im dostępu do szybkiego internetu, wysokiej jakości zabezpieczeń przed zagrożeniami sieciowymi, a także umożliwienie zdobywania wiedzy oraz kwalifikacji z tego zakresu.
Wyłącznie wówczas możemy przekonać między innymi przedstawicieli małych i średnich przedsiębiorstw do zaimplementowania narzędzi cyfrowych w swoich firmach. Polska jest krajem, który przez długie lata nie rozwijał swojego potencjału cyfrowego. Dlatego właśnie teraz jest potrzeba realizowania programów, takich jak cyfrowa gmina, pracownie kompetencji cyfrowych, czy rozbudowa infrastruktury światłowodowej.
W tym momencie, jak podają dane przedstawiane przez Ministerstwo Cyfryzacji, wybudowanych jest 1412 hotspotów, obejmujących zasięgiem ponad 2,1 mln gospodarstw domowych. Jednak jak czytamy na portalu Systemu Informacyjnego o Infrastrukturze Szerokopasmowej, wciąż mamy do objęcia ponad 1,6mln tzw. „białych plam”. Musimy umożliwić każdemu obywatelowi Polski powszechny dostęp do narzędzi. W przeciwnym razie dojdzie do sytuacji, w której informacja (będąca najcenniejszą i natychmiastową częścią internetu), będzie dostępna tylko dla wybranych, uprzywilejowanych dobrą sytuacją materialną. Osoby o niższym statusie majątkowym będą również bardziej podatne na cyberprzestępstwa, które zdarzają się coraz częściej i przybierają wyższą jakość (np. malware i ransomware – złośliwych oprogramowań, a także phishing, który polega na próbie oszukania lub wyłudzenia poufnych informacji, takich jak hasła, dane karty kredytowej czy dane osobowe, od użytkowników internetowych, często poprzez podszywanie się pod zaufane instytucje lub osoby). Raport firmy Astra Security, opublikowany w sierpniu 2023 r. informuje nas: „Szacuje się, że do 2023 r. nastąpi wyłudzenie ponad 33 milionów rekordów, a co 11 sekund będzie dochodzić do ataków typu ransomware lub phishingu” (z ang.)
Autor: Martyna Łuszczek
Bibliografia:
- https://cyberpolicy.nask.pl/desi-2022-wyniki-polski-w-indeksie-gospodarki-cyfrowej-i-spoleczenstwa-cyfrowego/
- https://cyberpolicy.nask.pl/desi-2022-wyniki-polski-w-indeksie-gospodarki-cyfrowej-i-spoleczenstwa-cyfrowego/
- https://www.dbc.wroc.pl/Content/35101/Luczyszyn_Nierownosc_i_Rozwarstwienie_Spoleczne_Jako_Dylematy_Spoleczenstwa_2016.pdf
- https://www.exanet.pl/ochrona-przed-phishing-malware-oraz-ransomware/
- https://www.getastra.com/blog/security-audit/phishing-attack-statistics/
- https://aag-it.com/the-latest-cyber-crime-statistics/
- https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/internet-inwestycje-operatorzy-zasieg-gdzie-biale-plamy
- https://form.teleinfrastruktura.gov.pl/help/
- https://www.businesstoday.in/latest/corporate/story/india-achieved-in-9-years-what-would-have-taken-47-years-by-traditional-means-nandan-nilekani-395801-2023-08-27
- https://wisevoter.com/country-rankings/gini-coefficient-by-country/
- “Wpływ transformacji cyfrowej na rozwój współczesnych gospodarek”. GPT-3.5, dostęp z “https://chat.openai.com”, data dostępu: 5.10.2023r.