Często taki tok myślenia sprowadza nas na błędne tory. Kiedy robimy badania i sprawdzamy poziom cholesterolu, pierwsze co, to szukamy poziomu “złego” i “dobrego” steroidu alkoholowego. Określenie cholesterolu “dobrym” i “złym” jest jednak błędne, i jak mówi prof. Piotr Dobrowolski, kierownik Samodzielnej Poradni Lipidowej Narodowego Instytutu Kardiologii, powinno się zaprzestać tworzenia tego podziału.
Przede wszystkim zacznijmy od tego czym jest cholesterol i jak wpływa na nasz organizm. Po pierwsze jest to substancja lipidowa, zbudowana z czterech hydrofobowych pierścieni steranu, ogona węglowodorowego i główki hydrofilowej. Jest substratem do syntezy hormonów sterydowych, kwasów żółciowych i witaminy D. Buduje również osłonkę mielinową aksonu, przyspieszając tym samym przewodnictwo impulsu nerwowego.
https://www.everlywell.com/blog/cholesterol-and-lipids/symptoms-of-high-cholesterol/
Czy HDL i LDL to odmiana cholesterolu? I czemu jeden jest “zły”, a drugi “dobry”?
Cholesterol, podobnie jak inne substancje tłuszczowe, nie rozpuszcza się w wodzie, a więc aby mógł być transportowany między tkankami, łączy się z przeznaczonymi ku temu białkami transportowymi, tłuszczami i fosfolipidami, tworząc lipoproteiny, czyli znane HDL i LDL. A więc odpowiadając na powyższe pytanie, HDL i LDL to nie odmiany cholesterolu, ale raczej dwa rodzaje, które ze względu na budowę z różnych białek, uzyskały inne właściwości.
LDL
LDL to błędnie nazywany “zły” cholesterol. Składa się z białek, trójglicerydów1 oraz 50% cholesterolu, głównie osoczowego. Jego funkcją jest transport cholesterolu z wątroby ku narządom, takim jak rdzeń nadnerczy, gdzie syntezowane są hormony steroidowe. Rola hormonów steroidowych nie ogranicza się tylko do hormonów płciowych męskich (np. testosteron) czy żeńskich (np. estrogen). Mają one również działania przeciwzapalne, przeciwobrzękowe oraz odpowiadają one za regenerację komórek nerwowych i ochronę przed stresem oksydacyjnym. Wpływają też na przekaźnictwo nerwowe, a także na syntezę neuropeptydów i ich receptorów.
1 składowa cholesterolu, biorąca udział w tworzeniu blaszek miażdżycowych. Wysokie stężenie triglicerydów wynika z złej diety, nadwagi, nie leczonej cukrzycy
Podsumowując LDL jest niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu oraz co najważniejsze układu nerwowego. Dlatego nazywanie go “złym” czy “szkodliwym” jest nieodpowiednie. Oczywiście duże stężenie LDL prowadzi do odkładania się blaszek miażdżycowych i tym samym przyczynia się do chorób wieńcowych, ale tylko jeśli jest on w nadmiarze, a nie sam w sobie.
Rys. Krzysztof “Rosa”
HDL
HDL, czyli inaczej “dobry” cholesterol, zbudowany jest również z cholesterolu i białek i tak samo jak LDL transportuje cholesterol. Więc czemu jest lepszy? czy wpływa na to budowa głównie z białek? Mówiąc w uproszczeniu, określenie “lepszy”, HDL zawdzięcza swojej funkcji, czyli obniżaniu poziomu cholesterolu. Usuwa jego nadmiar z komórek i następnie transportuje do wątroby, gdzie cholesterol jest metabolizowany.
Zalecane jest posiadanie wyższego poziomu HDL i niższego poziomu LDL w organizmie. Jednakże nie oznacza to, że któryś jest z nich gorszy, czy lepszy, ponieważ obydwa są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Bez LDL i HDL będziemy borykali się z poważnymi problemami zdrowotnymi, przykładowo zbyt niski poziom HDL zwiększa ryzyko chorób serca. Natomiast gdyby poziom HDL i LDL był zbyt wysoki, zwrócą się one przeciwko nam – zbyt wysoki poziom LDL może prowadzić do miażdżycy i chorób serca.
Czyli co w końcu z tym cholesterolem?
Profilaktyką nieprawidłowego poziomu cholesterolu we krwi, tak jak w przypadku większości schorzeń, jest zdrowy tryb życia, zbilansowane odżywianie i aktywność fizyczna. Dzięki licznym badaniom, zostało udowodnione, że sport zwiększa ekspresję białek niezbędnych do funkcjonowania układu nerwowego, głównie tkanki nerwowej w mózgu i tym samym pozytywnie wpływa na namnażanie się komórek nerwowych, co wpływa na funkcje poznawcze. Oprócz pozytywnego działania na mózg, ruch poprawia sprawność fizyczną, elastyczność ciała i pomaga w utrzymywaniu cholesterolu na dobrym poziomie.
