“Pierwotne nowotwory serca występują rzadko. (…) często pozostają bezobjawowe do czasu, gdy osiągną duże zaawansowanie, ograniczając tym samym możliwości terapeutyczne, szczególnie dotyczy to nowotworów złośliwych. (…) Przerzuty nowotworowe występują 20-40 razy częściej niż nowotwory pierwotne i są obserwowane u 10-12% chorych na nowotwory.”
Patricia Tai, Edward Yu
Nowotwór to nieprawidłowa, zmutowana tkanka ludzka, która powstaje z komórek człowieka i objawia się niekontrolowanym namnażaniem. Prawidłowo funkcjonująca komórka ulega apoptozie, aby uchronić organizm przed zniszczeniem od wewnątrz. Wyróżniamy kilka stopni inwazji tej choroby. Najgroźniejsze stadium IV charakteryzuje się przerzutami komórek nowotworowych, które wraz z krwią krążą po naszym organizmie i osadzają się w nowych miejscach. Jednym z tych miejsc jest serce. Mięsień, pompa dająca życie człowiekowi, która wskutek ataku zmutowanych komórek może przyczynić się do szybszej śmierci człowieka.
Objawy nowotworów serca
Przerzutowe i wtórne nowotwory serca oraz osierdzia objawiają się 20-30 razy częściej niż guz pierwotny. Wkradają się one do niego przez żyły płucne do lewego przedsionka lub żyłami głównymi do prawego przedsionka. Najczęściej komórki nowotworowe, które wraz z krwią dostały się do serca, pierwotnie wywodzą się z miejsc takich jak płuca, macica, jelito grube, nerki, tarczyca czy skóra, w których na początku zdiagnozowano raka. Objawy znikomo różnią się od symptomów, które odczuwają osoby z nowotworami innych narządów. Nazywane są objawami paranowotworowymi. Do bardziej sprecyzowanych i charakterystycznych skutków przerzutów należą płyn w osierdziu, zaburzenie rytmu serca oraz incydenty zakrzepowo-zatorowe. Płyn występujący w osierdziu powoduje tamponadę pompy naszego ciała, czyli zaburzenie pracy napełniania jam serca spowodowane wzrostem ciśnienia w osierdziu, którego przyczyną jest napływające tam ciało ciekłe.
Diagnostyka
Najtrafniejszą diagnozę przerzutów nowotworowych do serca można uzyskać wykonując biopsję osierdzia, co daje 90% pewności wyniku. Inną z metod wykrywania jest pobranie płynu z worka osierdziowego, czyli badanie cytologiczne, które daje 85% skuteczności diagnozy. Mniej inwazyjnymi metodami wykrywania przerzutów są badanie echokardiograficzne, tomografia komputerowa (CT) i rezonans magnetyczny (CMR). Badanie CT to tomografia komputerowa, która umożliwia uzyskanie informacji na temat nieprawidłowości w strukturach, tkankach itp. Natomiast badanie CMR to rezonans magnetyczny serca, który pozwala wykryć obecność złogów amyloidu w przestrzeni pozakomórkowej mięśnia sercowego.
https://www.onkonet.pl/n_n_kardioonkologia.php
Rokowania
Na dzień dzisiejszy nowotwór to choroba, która zbiera olbrzymie żniwo. U niemal wszystkich pacjentów z przerzutami nowotworowymi do serca przeżywalność jest bardzo niska. W przypadku osób mających pierwotnie raka piersi, nabłoniaka kosmówkowego, mięsaka gładkokomórkowego macicy czy potworniaka, chorzy mogą cieszyć się jeszcze około 5 latami życia. Oczywiście nie jest to zadowalający wynik, zarówno lekarze jak i naukowcy dążą do poprawienia tej sytuacji. Dlatego bardzo ważna jest wcześniejsza profilaktyka oraz jak najszybsze wdrożenie leczenia po zdiagnozowaniu raka.
“Czynnikiem decydującym jest możliwość leczenia systemowego podstawowej choroby nowotworowej.”
Alina Strąg-Lemanowicz, Wojciech Leppert
Źródła:
- Strąg-Lemanowicz, A., & Leppert, W. (2014). Rola onkologicznego leczenia systemowego u pacjentów z zaawansowaną chorobą nowotworową. Via Medica Journals.
- Ozierański, K., & Opolski, G. (2023). Egzamin z kardiologii. Repetytorium nie tylko dla zdających. PZWL Wydawnictwo Lekarskie.
